Vào ngày 17 tháng 12 năm 2011, Kim Jong-il qua đời. Sau cái chết của cha mình, Kim Jong-un được ca ngợi là "người kế thừa vĩ đại cho chủ nghĩa cách mạng Juche", "lãnh đạo xuất sắc của đảng, quân đội và nhân dân" và "đồng chí đáng kính giống hệt Tư lệnh tối cao Kim Jong -il". Hãng Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên mô tả Kim Jong-un là "một con người vĩ đại được sinh ra từ thiên đường", một thuật ngữ tuyên truyền mà trước đó chỉ có cha và ông của Kim được hưởng.
Kim Il-sung - Kim Jong-il - Kim Jong-un |
Ông được tuyên bố công khai là Tư lệnh tối cao của Quân đội Nhân dân Triều Tiên vào ngày 24 tháng 12 năm 2011 và chính thức được bổ nhiệm vào vị trí vào ngày 30 tháng 12 năm 2011 khi Văn phòng Chính trị của Ủy ban Trung ương Đảng Công nhân "tuyên bố một cách lịch sự rằng Kim Jong thân yêu Un, phó chủ tịch Quân ủy Trung ương WPK, đảm nhận chức vụ chỉ huy tối cao của Quân đội Nhân dân Triều Tiên ".
Năm 2013, Forbes đánh giá Kim Jong-un đứng thứ 46 trong Danh sách những người quyền lực nhất thế giới.
1. Phát triển vũ khí hạt nhân
Dưới thời Kim Jong-un, Triều Tiên đã tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân. Tại một cuộc họp toàn thể của Ủy ban Trung ương Đảng Lao động tổ chức vào ngày 31 tháng 3 năm 2013, Kim Jong-un tuyên bố rằng Triều Tiên sẽ thông qua "một đường lối chiến lược mới để tiến hành xây dựng kinh tế và xây dựng lực lượng vũ trang hạt nhân".
Dưới thời Kim Jong-un, Triều Tiên đã tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân. |
Vào tháng 1 năm 2018, ước tính kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên dao động trong khoảng từ 15 đến 60 quả bom, có thể bao gồm cả bom hydro. Theo ý kiến của các nhà phân tích, tên lửa đạn đạo Hwasong-15 có khả năng tấn công bất cứ vị trí nào ở Mỹ.
Liên Hợp Quốc đã ban hành một loạt các lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên vì chương trình hạt nhân và các vụ thử tên lửa của nước này.
2. Đối ngoại
Khi Kim Jong-un lên nắm quyền, giới chức Trung Quốc, vốn đã tỏ ra rất cẩn trọng trước sự đi xuống quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đã khá kỳ vọng vào sự đột phá ngoại giao giữa hai nước. Trung Quốc là nhà viện trợ kinh tế lớn nhất cho Triều Tiên kể từ sau 1991.
Trung Quốc là nhà viện trợ kinh tế lớn nhất cho Triều Tiên kể từ sau 1991. |
Tuy nhiên, trước các sự kiện như vụ tuyên án tử hình Jang Sung-taek, và đặc biệt là cái chết của Kim Jong-nam ở Kuala Lumpur (được cho là do có hai điệp viên Triều Tiên đứng sau việc này), cũng như những lời đồn về "kế hoạch của điệp viên Triều Tiên ám sát con trai Kim Chính Nam", Trung Quốc đã tỏ ra khá bất bình và đã có những động thái ngày càng quyết liệt với chính quyền Bình Nhưỡng. Năm 2016, Trung Quốc đã cắt giảm viện trợ thương mại, cũng như yêu cầu đóng cửa một số tài khoản của Ngân hàng Trung ương Triều Tiên tại Trung Quốc. Cùng lúc đó, chính phủ Trung Quốc đã gia tăng những hạn chế thương mại với Triều Tiên, đặc biệt là việc ngưng nhập khẩu than từ nước này. Theo The Times of India, nhân kỷ niệm Quốc khánh Ấn Độ năm 2017, ngoại trưởng Anh, Boris Johnson, nói rằng Trung Quốc đã nắm tới 90% kim ngạch thương mại của Triều Tiên và Trung Quốc cần phải chứng tỏ mình trong vấn đề này.
Từ ngày 25 đến 28 tháng 3 năm 2018, trước khả năng có một cuộc gặp lần đầu tiên của một lãnh đạo Triều Tiên với Tổng thống Mỹ, ông Kim Jong-un đã có chuyến thăm bí mật không chính thức đầu tiên tới Trung Quốc. Ông đã gặp mặt Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và đây cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Kim Jong-un. Chuyến thăm cũng nằm trong bối cảnh Trung Quốc vừa sửa đổi Hiến pháp mở đường cho ông Tập Cận Bình có thể tại nhiệm suốt đời (ngày 11/3/2018).
Trung Quốc nắm tới 90% kim ngạch thương mại của Triều Tiên |
Từ cuối năm 2018, ông đã có một số lần gặp mặt Tổng thống Mỹ Donald Trump để thảo luận về việc bình thường hóa quan hệ giữa 2 nước. Sau hội nghị thượng đỉnh Triều-Mỹ tổ chức tại Hà Nội, Việt Nam, ông có một chuyến thăm Việt Nam cấp nhà nước trong 1 ngày, nhằm thắt chặt mối quan hệ hữu nghị 2 nước thêm tốt đẹp.
Kim Jong-un gặp mặt Tổng thống Mỹ Donald Trump |
Ngày 20 tháng 6 năm 2019, lần đầu tiên ông đón một lãnh đạo Trung Quốc khi chủ tịch Tập Cận Bình đến thăm Bình Nhưỡng.
Kim Jong-un đón lãnh đạo Trung Quốc chủ tịch Tập Cận Bình |
Trong bài phát biểu năm mới 2018, Kim tuyên bố rằng ông sẵn sàng đối thoại với Hàn Quốc với mục đích tham gia Thế vận hội mùa đông sắp tới ở miền Nam. Đường dây nóng giữa Seoul và Bình Nhưỡng được mở cửa trở lại sau gần hai năm. Triều Tiên và Hàn Quốc đã diễu hành cùng nhau trong lễ khai mạc Thế vận hội, và lập một đội khúc côn cầu trên băng cho nữ thi đấu chung, kết thúc đội chung 2 miền này đứng thứ tám. Ngoài các vận động viên, Kim còn gửi tới một phái đoàn cấp cao chưa từng có bao gồm em gái của mình, Kim Yo-jong, và Chủ tịch Đoàn chủ tịch, Kim Yong-nam, và các nghệ sĩ biểu diễn như Dàn nhạc Samjiyon. Vào ngày 5 tháng 3, ông đã sắp xếp một cuộc họp với Chánh Văn phòng An ninh Quốc gia Hàn Quốc, Chung Eui-yong.
Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in |
3. Đối nội
Dưới thời Kim Jong-un, CHDCND Triều Tiên cũng thu được một số thành tựu. Tháng 12/2012, Triều Tiên phóng thành công tên lửa mang vệ tinh lên vũ trụ, trở thành một trong số ít các quốc gia làm chủ được công nghệ vũ trụ. Năm 2013, Triều Tiên đã giải quyết được nạn thiếu lương thực kéo dài từ thập niên 1990. Theo con số của Chương trình Lương thực Thế giới, năm 2013 Triều Tiên đã nhập kho khoảng 5,93 triệu tấn lương thực và năm 2014 là 5,94 triệu tấn, đủ để cung ứng nhu cầu cơ bản của người dân. Nguyên nhân vụ thu hoạch kỷ lục xuất phát từ đường lối đúng đắn của ban lãnh đạo mới khi đề ra chủ trương thay đổi trong quản lý nông nghiệp từ năm 2012. Năm 2015, Triều Tiên bắt đầu tự sản xuất máy bay hạng nhẹ dựa theo thiết kế của chiếc An-2 của hãng Antonov và loại phi cơ Mỹ Cessna 172 Skyhawk, bản thân ông Kim Jong-un đã đích thân tham gia lái thử nghiệm chiếc máy bay dân dụng mới do nước mình sản xuất.
Kim Jong-un đã đích thân tham gia lái thử nghiệm chiếc máy bay dân dụng mới do nước mình sản xuất |
Ngày 9 tháng 12 năm 2013, hãng tin KCNA của Triều Tiên loan tin ông Jang Sung-taek từng là Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Triều Tiên, chồng của bà Kim Kyong-hui (là cô ruột của Kim Jong-un), đã bị tước hết mọi chức vụ và bị khai trừ khỏi Đảng. Trước đó, 2 trong số các trợ lý gần gũi của ông đã bị xử tử vì tội tham nhũng. Ngày 12 tháng 12 năm 2013, ông Jang Sung-taek bị tòa án quân sự kết tội tổ chức lật đổ. Ngoài ra, Jang Sung-taek còn bị kết án đã phạm nhiều tội khác, gồm tham nhũng, đồi trụy, sử dụng ma túy, có quan hệ bất chính với nhiều phụ nữ và tham gia đánh bạc tại nước ngoài. Jang Sung-taek đã bị tòa tuyên án tử hình.
Jang Sung-taek và Kim Jong-un |
4. Cá tính
Kenji Fujimoto, một đầu bếp người Nhật tự nhận là đầu bếp cá nhân của Kim Jong-il, đã mô tả Kim Jong-un là "một người đàn ông cổ điển, một hình ảnh giống hệt của người cha về khuôn mặt, hình dáng và tính cách. Theo người đầu bếp này, Kim Jong-un là một fan hâm mộ lớn của The Beatles và Jean-Claude Van Damme.
Washington Post đưa tin vào năm 2009 rằng những người bạn ở trường của Kim Jong-un nhớ lại rằng ông "đã dành hàng giờ để thực hiện những bức vẽ bằng bút chì tỉ mỉ của siêu sao Michael Jordan của Chicago Bulls ".
Dennis Rodman (đeo kính râm) ngồi bên lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Bình Nhưỡng năm 2013. |
Những người Hàn Quốc đã nhìn thấy Kim Jong-un tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 4 năm 2018 đã mô tả ông là người thẳng thắn, hài hước và chu đáo. Sau khi gặp Kim Jong-un, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói: "Tôi đã thấy được rằng ông ấy là một người đàn ông tài năng. Tôi cũng hiểu được rằng Kim Jong-un yêu đất nước của mình rất nhiều." Ông nói thêm rằng Kim có "tính cách tuyệt vời" và "rất thông minh".
Đại sứ Việt Nam tại Triều Tiên, ông Lê Quảng Ba cho biết Kim Jong-un là người cư xử lịch thiệp, thoải mái và không hề có dấu hiệu của vua chúa như một số nguồn tin thêu dệt. Kim Jong-un đã đi từng bàn chúc rượu các đoàn ngoại giao và cười nói vui vẻ, hay dịp Quốc khánh cũng rất thân thiện.
5. Sức khỏe
Năm 2009, các báo cáo cho rằng Kim Jong-un mắc bệnh nhân tiểu đường và bị cao huyết áp. Ông cũng được biết là người hút thuốc lá.
Kim Jong-un đã không xuất hiện trước công chúng trong sáu tuần vào tháng 9 và tháng 10 năm 2014. Truyền thông nhà nước đưa tin rằng ông đang phải chịu một "tình trạng thể chất không thoải mái". Trước đây Kim đã được nhìn thấy đi khập khiễng.Khi Kim xuất hiện trở lại, hình ảnh cho thấy ông đang sử dụng một chiếc gậy đi bộ.
Vào tháng 9 năm 2015, chính phủ Hàn Quốc đã bình luận rằng Kim dường như đã tăng 30 kg trong 5 năm trước đó, đạt tổng trọng lượng cơ thể ước tính là 130 kg.
Sự chú ý đối với sức khỏe của ông Kim xuất hiện trong tháng 4 năm 2020 chủ yếu xoay quanh việc ông bị cho không có mặt trong ngày 15-4-2020, lễ kỷ niệm ngày sinh cố lãnh tụ Kim Nhật Thành - ông nội ông Kim.
Trang tin Daily NK (trụ sở Seoul, Hàn Quốc) sau đó đưa tin ông Kim đã có cuộc phẫu thuật tim vào ngày 12-4-2020. Đài CNN (Mỹ) bám theo câu chuyện, cho hay Mỹ "đang quan sát thông tin cho rằng ông Kim đang nguy kịch" sau cuộc phẫu thuật ấy. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien cũng cho biết Nhà Trắng đang "theo sát" các thông tin nêu trên.
Sự chú ý đối với sức khỏe của ông Kim xuất hiện trong tháng 4 năm 2020 chủ yếu xoay quanh việc ông bị cho không có mặt trong ngày 15-4-2020, lễ kỷ niệm ngày sinh cố lãnh tụ Kim Nhật Thành - ông nội ông Kim.
Trang tin Daily NK (trụ sở Seoul, Hàn Quốc) sau đó đưa tin ông Kim đã có cuộc phẫu thuật tim vào ngày 12-4-2020. Đài CNN (Mỹ) bám theo câu chuyện, cho hay Mỹ "đang quan sát thông tin cho rằng ông Kim đang nguy kịch" sau cuộc phẫu thuật ấy. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien cũng cho biết Nhà Trắng đang "theo sát" các thông tin nêu trên.
Sức khỏe của Kim Jong-un luôn là chủ để được quan tâm |
6. Gia đình
Vào ngày 25 tháng 7 năm 2012, lần đầu tiên truyền thông nhà nước Triều Tiên đưa tin Kim Jong-un kết hôn với Ri Sol-ju, người được cho là ở độ tuổi 20, đã đồng hành cùng Kim Jong-un và xuất hiện trước công chúng trong vài tuần trước khi có tuyên bố. Theo một nhà phân tích Hàn Quốc, Kim Jong-il đã vội vàng sắp xếp cuộc hôn nhân sau khi bị đột quỵ năm 2008, hai người đã kết hôn năm 2009 và họ có một đứa con vào năm 2010. Dennis Rodman, sau khi đến thăm Kim năm 2013, đã báo cáo rằng họ có một cô con gái tên Ju-ae. Tuy nhiên, các nguồn tin của Hàn Quốc suy đoán rằng hai người có thể có nhiều con hơn.
Kim Jong-un và vợ Ri Sol-ju |
Kim đôi khi đi cùng với em gái của mình là Kim Yo-jong, người được cho là người tạo ra hình ảnh công khai của Kim và tổ chức các sự kiện công chúng cho ông. Theo Kim Yong-hyun, giáo sư nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Dongguk ở Seoul và những người khác, việc thăng chức cho Kim Yo-jong và những người khác là một dấu hiệu cho thấy "chế độ Kim Jong-un đã chấm dứt thời gian sống chung với các nhân sự còn sót lại của chế độ Kim Jong-il trước đây bằng cách thực hiện một sự thay thế thế hệ trong các chức vụ chủ chốt quan trọng của đảng".
Kim cùng với em gái của mình là Kim Yo-jong |
Vào ngày 13 tháng 2 năm 2017, Kim Jong-nam, anh em cùng cha khác mẹ của Kim Jong-un đang sống ở nước ngoài, đã bị ám sát bằng chất độc thần kinh VX khi đi qua Nhà ga số 2 tại Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur.
Kim Jong-un và Kim Jong-nam, anh em cùng cha khác mẹ của ông |